Maandag gaat een nieuwe wet in die de positie van werknemers moet verbeteren. Zo komt er meer ruimte voor bijbaantjes en krijg je vaker scholing vergoed. Maar pas op, de nieuwe regels brengen ook plichten met zich mee. Zo kan een werkgever een oproepkracht soms verplichten om te komen werken en moet je in bepaalde situaties alle bijbaantjes en vrijwilligerswerk opgeven aan je baas.

Het gaat om de nieuwe Wet Transparante en Voorspelbare Arbeidsvoorwaarden. Doel van de nieuwe regels is onder andere om personeel meer regelmaat en duidelijkheid te geven in hun werk. Ook op andere vlakken krijgen de werknemers meer rechten.

De nieuwe wet betekent dat er meer helderheid moet komen voor wie vaak wisselende dagen en uren werkt. Vooraf moeten werkgever en medewerker, bijvoorbeeld een oproepkracht, samen bepalen wanneer ze worden ingezet. Als de baas buiten die uren om een beroep op je wil doen en dat is niet van tevoren afgesproken, mag je dat weigeren.

Advocaat Thijs van Liempd van Snijders Arbeidsrecht wijst erop dat de regels ook betekenen dat personeel verplicht is om te komen werken in de uren die ze opgeven aan hun baas. “Doe je dat niet, dan kan dat worden gezien als werkweigering.”

Nieuw is dat werknemers die een half jaar in dienst zijn en vaak onregelmatig werken, mogen vragen om een werkrooster met meer vaste uren en dagen. Een werkgever hoeft hier overigens niet altijd in mee te gaan.

Kosten voor scholing krijg je vaker vergoed

De nieuwe wet moet het ook makkelijker maken voor medewerkers om bijscholing te volgen. Concreet betekent het dat je baas de scholing moet betalen.

Daarbij gaat het niet om zomaar elke opleiding, maar om scholing waar je wettelijk recht op hebt, waarover afspraken zijn gemaakt in de cao, of scholing die nodig is voor je werk. Die scholing mag je bovendien volgen onder werktijd, voor zover dat kan.

Ook bijkomende kosten, zoals vervoer en lesmateriaal, moet je vergoed krijgen. Wel mag het alleen gaan om scholing die ook daadwerkelijk noodzakelijk is om je werk goed te doen.

Bijbaantje naast je reguliere werk wordt makkelijker

Vanaf 1 augustus wordt het makkelijker om naast je vaste werk een ander baantje erbij te doen. Een werkgever moet dit toestaan, tenzij hij een goede reden heeft om dit te weigeren.

Een goede reden kan zijn dat je door het extra baantje te veel uren maakt, of dat je gaat werken voor een concurrent. De nieuwe regels gelden niet alleen voor nieuwe contracten, maar ook voor arbeidsovereenkomsten die in het verleden zijn aangegaan.

“Let op”, zegt Van Liempd. “Het betekent, mits overeengekomen, ook dat je alle nevenwerkzaamheden moet opgeven aan je werkgever, dus ook vrijwilligerswerk. En dat moet je doen vóórdat je aan het andere baantje begint.”